عنوان مقاله: بررسي تاثير تاج پوشش هاي مختلف زيتون بر برخي خصوصيات خاک در يک سيستم آگروفارستري (مطالعه موردي: شهرستان آق قلا-استان گلستان) (گزارش کوتاه علمي)
نویسندگان: جعفري ميانايي فاطمه*, عسگري حميدرضا, حسينعلي زاده محسن
آدرس: * گروه مديريت مناطق بياباني، دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي گرگان
ما را در اینستاگرام دنبال کنید: 
zeytoonchi
چکیده:
سابقه و هدف: درختان نقش مهمي در تمامي اکوسيستم خاکي ايفا مي کنند. درختان از طريق سيستم ريشه اي و تاج پوشش هاي خود، مي توانند تاثير بسزايي در حفاظت، حاصلخيزي و بهبود کيفيت خاک داشته باشند. پژوهش هاي انجام شده در زمينه تاثير نقش درختان بر خصوصيات خاک نشان مي دهد که حضور درختان نقش مهمي در بهبود خصوصيات خاک تحت تاج پوشش خود داشته است. با توجه به اهميت و نقش درختان بر خصوصيات خاک اطراف خود، مديريت درختان در برنامه هاي اصولي حفاظت و حاصلخيزي خاک ضروري است. يکي از مواردي که مي بايست در اين راستا مورد توجه قرار گيرد، تاج پوشش درختان مي باشد. به همين جهت در اين پژوهش به بررسي تاثير تاج پوشش درختان زيتون در يک نوع سيستم آگروفارستري بر روي مواد آلي و عناصر غذايي خاک پرداخته شده است.
مواد و روش: براي انجام اين پژوهش زميني تحت سيستم آگروفارستري (کشت گندم در بين درختان زيتون) و زمين تحت کشت گندم (منطقه شاهد) در نظر گرفته شد. در سيستم آگروفارستري، سه تيمار سطح تاج پوشش: تاج پوشش هاي کوچک، تاج پوشش هاي با سطح متوسط و تاج پوشش هاي بزرگ در نظر گرفته شد. ماده آلي خاک از روش تيتراسيون و نيتروژن کل خاک از رابطه همبستگي بين نيتروژن و ماده آلي محاسبه شد. فسفر محلول در خاک از روش اولسن و همکاران و دستگاه اسپکتروفتومتري استفاده گرديد. پتاسيم از روش عصاره گيري با استات آمونيوم و دستگاه فليم فتومتري اندازه گيري شد. ميانگين وزني قطر خاکدانه به روش الک تر اندازه گيري شد. جهت تجزيه و تحليل داده ها از نرم افزار SPSS و Excel و براي مقايسه ميانگين از آزمون حداقل تفاوت معني داري (LSD) استفاده شد.
يافته ها: نتايج نشان داد که تيمار هاي مختلف تاج پوشش تاثير معني داري بر ماده آلي، فسفر و ميانگين وزني قطر خاک دانه در سطح معني داري يک و پنج درصد داشتند. ارتباط معني داري بين تيمارهاي مختلف تاج پوشش و ميزان پتاسيم خاک مشاهده نشد. در نتيجه اجراي سيستم آگروفارستري، ميزان ماده آلي از 0.22 به 1.49 درصد، نيتروژن کل خاک از 0.01 به 0.074 درصد، فسفر خاک از 0.79 به 1.22 ميلي گرم بر ليتر، پتاسيم از 4.94 تا 6.95 ميلي گرم بر ليتر، ميانگين وزني قطر خاکدانه از 0.04 به 0.15 ميلي متر افزايش داشتند.
نتيجه گيري: حضور لاشبرگ و بقاياي گندم در پاي درختان موجب افزايش مواد آلي و غذايي خاک و بهبود خصوصيات خاک شده است. سيستم آگروفارستري به دليل تلفيق چند نوع سيستم مختلف (درختکاري، زراعت و مرتع) مي تواند به عنوان راهکاري در جهت افزايش حاصلخيزي خاک و کمک به جلوگيري از فرسايش خاک به ويژه در مناطق خشک باشد. امروزه به دليل افزايش جمعيت، نياز روز افزون به مواد غذايي را در پي داشته است. همين امر منجر به افزايش بهره برداري از زمين هاي کشاورزي و از دست رفتن حاصلخيزي خاک شده است. سيستم هاي آگروفارستري به عنوان نوعي کشاورزي پايدار مي تواند در دراز مدت به حاصلخيزي خاک بيافزايد.
